نگین شمال تفسیری از یک حدیث /بسم الله الرحمن الرحیم
خَيرُ مَن شاوَرتَ ذَوُوا النُّهى وَالعِلمِ و َاولُو التَّجارِبِ و َالحَزمِ؛
بهترين كسى كه با او مشورت كنى كسى است كه صاحب عقل و علم و تجربه ها و دورانديشى باشد.
امیر عدل و بیان علی علیه السلام در کلامی به اهمیت این امر خطیر و مقدس مشاوره اشاره کردند.
اهمیت و تقدس این امر بر کسی پوشیده نیست و همگان می دانند که مشورت در امور مختلف یکی از رموز پیشرفت و موفقیت است.این مسئله تا حدی اهمیت دارد که خدای متعال در قرآن کریم فرمود: وَ الَّذینَ اسْتَجابُوا لِرَبِّهِمْ وَ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ أَمْرُهُمْ شُوری بَیْنَهُمْ وَ مِمّا رَزَقْناهُمْ یُنْفِقُونَ(سوره شوری آیه۳۸)
در این آیه صفات مومنین بیان می شود و همانطور که مشاهده شد یکی از صفات مومنین مشورت با یکدیگر در امور مختلف است.اما مسئله ی دیگری که باید مورد مداقه قرار گیرد،اهمیت و جایگاه فردی است که در امور مختلف با او مشورت می کنیم.
در حدیث فوق بیان شد یکی از خصوصیات مشاور این است که صاحب عقل و خرد باشد.
یعنی اینکه بر اساس شرع مقدس و عقل امور خود را پیش ببرد و مشورت های او هم بر اساس شرع و عقل باشد؛طبق امیال نفسانی و منافع شخصی خود مشورت ندهد و عقلانیت را سرلوحه ی امور خود قرار دهد.
از دیگر خصوصیات مشاور تجربه است.قطعا کسی که از تجربه ی کافی و لازم برخوردار نباشد،مشاور خوب و توانمندی نیز نخواهد بود.در حدیثی دیگر از امیرالمومنین علی علیه السلام منقول است که:التجربة فوق العلم؛تجربه ارزشمندتر از علم است.گاهی برخی از افراد نسبت به مسائلی از علم کافی برخوردار هستند اما نسبت به آن مسائل تجربه ندارند که این موجب ناکامی آنان خواهد شد.
در جامعه ی امروز از برخی جوانان در امور مشاوره استفاده می شود که این کار پسندیده ای است؛اما این مهم را نیز باید مورد توجه قرار دهیم که آن فرد جوان،از تجربه ی کافی نیز برخوردار باشد تا در آن امر با شکست مواجه نشود.
پس این نیز مهم است که مشاور،فردی باتجربه باشد.
خصوصیت آخری که در این حدیث برای مشاور بیان شده است این می باشد که او فردی دوراندیش و آینده نگر باشد.اینکه بتواند برنامه ریزی کند و طبق آن برنامه امور را پیش ببرد تا به اهداف دست پیدا کند و موفق شود.
اگر بتواند با عقل،تجربه و بصیرتی که دارد برای آینده ای موفق برنامه ریزی کند و به آن عمل کند،قطعا مشاور خوب و پسندیده ای نیز می تواند باشد.
همچنین اهمیت امر مقدس مشاوره در کلام و عمل امامین انقلاب اسلامی مشخص است.
آن بزرگواران از افراد عالم،باتجربه،مدیر و مدبر در امور مشاوره استفاده می کردند و می کنند و یکی از رموز موفقیت آنان همین دقت در انتخاب مشاوران است که لازم است امروز هم مورد توجه مسئولین کشوری،استانی و شهرستانی قرار گیرد.
و آخر دعوانا أَنِ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِين
محمدحسین خوشنود
۱۴رمضان المبارک۱۴۴۳