یبوست به حالتی گفته می شود که مدفوع خشک و سفت باشد و تعداد دفعات کمتر از سه بار در هفته باشد. لازم به ذکر است که این محدوده برای بزرگسالان می باشد و در نوزادان تا ۵ روز یک بار و کودکان تا دوبار در هفته هم یبوست گفته نمی شود.
بیشتر افراد به دلایلی چون تغییر رژیم غذایی، استرس، مسافرت، جراحی و…یبوست را به صورت دوره ای کوتاه تجربه کرده اند. عده ای خصوصا خانم ها و افراد بالای ۶۵ سال تجربه یبوست به صورت مزمن دارند.
همچنین در حاملگی به خاطر شرایط آناتومیک و بعد زایمان به خاطر عوارض داروهای بی هوشی و مسکن ها دچار یبوست مزمن می شوند
در سرطان های کولورکتال نیز شاهد یبوست می باشیم.
راه کارهای رفع یبوست شامل ورزش، رژیم غذایی پر فیبر، مصرف فرآورده های پروبیوتیک، مصرف مایعات به مقدار کافی و در نهایت استفاده از ملین ها می باشد.
ملین ها به چندین دسته تقسیم می شوند:لوبریکانت ها، حجم دهنده ها، امولیانت ها، محرک ها، اسموتیک ها در این مطلب به معرفی گیاه سنا به عنوان ملین در درمان یبوست می پردازیم.
گیاه سنا (Cassia Senna) سنا از دسته داروهای ملین تحریک کننده روده محسوب می شود. تحریک حرکات روده ۶ تا ۱۲ ساعت بعد از مصرف آغاز می شود که به این دلیل بهترین زمان مصرف آن شب قبل خواب می باشد.
موارد منع مصرف: کودکان، بارداری، بیماری کرون، کولیت السراتیو، هموروئید حاد، نارسایی قلب، آنمی حاد، فتق شکمی، سرطان های مرتبط با سیستم گوارش، جراحی اخیر روده، بیماری های کلیوی و کبدی
تداخلات: با داروهای مهارکننده کلسیم تداخل دارد. عوارض کوتاه مدت مصرف سنا که در برخی افراد بروز می کند: تغییر رنگ ادرار، نفخ، درد شکمی، تهوع، راش. عوارض که در مصرف مداوم آن بروز می کند شامل نارسایی کبدی و کلیوی، افزایش ریسک سرطان روده، تنبلی روده
سمیت:در مصرف مقادیر بالای آن سبب اسهال خونی و استفراغ می گردد. *نکته قابل اهمیت در مصرف گیاه سنا به صورت هر فرآورده ای چه قرص، پودر و دم کردنی این است که نباید بیشتر از ۷ روز پشت سر هم مصرف گردد.