بهداشت دهان و دندان، یکی از مهمترین اقدامات برای داشتن دهان، دندان‌ها و لثه سالم است؛ از آنجا که دهان یک ورودی اولیه در بدن است، بهداشت ضعیف دهان و دندان می‌تواند تاثیر منفی بر روی کل بدن بگذارد.
دندان‌هایی که درد دارند، لثه‌هایی که خونریزی می‌کنند و نفس‌هایی که بوی بدی می‌دهند، همگی نشانه‌ی بهداشت دهان و دندان ضعیف است. باکتری‌ها می‌توانند به راحتی از دهان وارد جریان خون شوند و باعث ایجاد عفونت و التهاب می‌شود.
بسیار مهم است که به طور متناوب به دندانپزشک مراجعه کنید تا از سلامت کلی بدنتان مطمئن شوید. در این بخش برخی از مشکلات رایج و جدی ناشی از سلامت دهان و دندان وجود دارد که خواهیم گفت.
بیماریهای قلبی عروقی
داشتن بهداشت دهان و دندان ضعیف، خطر بیماری قلبی را در فرد افزایش می‌دهد. اگر لثه‌ها به علت باکتری‌هایی که باعث بیماری پریودنتال می‌شوند، ملتهب شود این باکتری‌ها می‌توانند در جریان خون وارد شوند و سبب سخت شدن شریان‌ها شوند.
این سخت شدن شریان ها، آترواسکلروز نامیده می‌شود که بسیار جدی است و باعث مشکلات جریان خون و انسداد قلبی می‌شود و احتمال حمله قلبی را نیز افزایش می‌دهد. همچنین، تاثیر مخربی بر عروق و رگ‌های خونی دارد و می‌تواند منجر به فشار خون بالا و افزایش سکته مغزی شود. همچنین می‌تواند باعث افزایش آندوکاردیت شود، که یک بیماری خطرناک و جدی است و زمانی رخ می‌دهد که پوشش قلب آلوده باشد.
زوال عقل
بهداشت دهان و دندان ضعیف، بر مغز نیز تاثیر گذار است. موادهایی که از لثه‌های ملتهب شده، توسط عفونت آزاد می‌شوند، می‌توانند سلول‌های مغزی را از بین ببرند و منجر به از دست دادن حافظه شوند. بیماری زوال عقل و احتمالاً بیماری آلزایمر، می‌تواند به علت ژنژیویت ایجاد شود، که باکتری در دهان به کانال عصبی گسترش می‌یابد و وارد جریان خون نیز می‌شود.
عفونت‌های تنفسی
سیستم تنفسی می‌تواند از بهداشت ضعیف دهان و دندان آسیب ببیند، باکتری در دهان از دندان‌های آلوده و لثه‌های متورم می‌تواند به ریه نفوذ کند، و یا از طریق جریان خون به آنجا وارد شود. این باکتری‌ها می‌توانند منجر به عفونت تنفسی، برونشیت حاد و حتی COPD شوند.
دیابت
نه تنها افراد مبتلا به دیابت بیشتر در معرض ابتلا به عفونت هستند، بلکه بیماریهای پریودنتال و عفونت‌های لثه‌ای، به نوبه خود باعث افزایش دیابت می‌شوند و کنترل آن را سخت می‌کنند. از آنجایی که بیماری لثه‌ها و پوسیدگی دندان‌ها، سطح قند خون را بالا می‌برند، پس افرادی با بهداشت دهان و دندان ضعیف بیشتردر معرض خطر ابتلا به دیابت قرار می‌گیرند.
عوارض دندان پوسیده در دوران بارداری
برای مادران باردار، رعایت بهداشت دهان و دندان ضروری است. تغییرات هورمونی باعث می‌شود که عفونت به راحتی در دهان گسترش یابد. هر گونه عفونت در بدن زن باردار، عوارض حاملگی را افزایش می‌دهد. پوسیدگی دندان‌ها و بیماریهای لثه، مادر و کودک را در معرض خطرات جدی قرار می‌دهد.
ناباروری و رابطه اش با دندان پوسیده
ارتباط نزدیکی، بین بهداشت ضعیف دهان و دندان و مشکلات ناباروری در زنان وجود دارد. پوسیدگی دندان‌ها و آسیب‌های لثه، می‌تواند سلامت کل بدن را تحت تاثیر قرار دهد. افرادی که بهداشت ضعیف دهان و دندان دارند، دیرتر از افراد دیگر باردار و بارور می‌شوند.
ارتباط عوارض دندان پوسیده با سرطان
بدیهی است که اقدامات بهداشتی ضعیف دهان و دندان، مانند مصرف تنباکو یا سیگار کشیدن، می‌تواند منجر به سرطان گلو یا دهان شود. اما انواع دیگر سرطان‌ها هستند که با بیماریهای لثه ارتباط دارند. خطر ابتلا به سرطان کلیه، سرطان پانکراس و سرطان خون در افرادی که بهداشت دهان و دندان ضعیف دارند بسیار بالاتر است.
بیماریهای کلیوی
بیماری مزمن کلیه، یک مشکل جدی برای سلامتی است که بر کلیه ها، قلب، استخوان‌ها و فشار خون تاثیر میگذارد؛ که عفونت‌های بدن، مانند پریودنتال می تواند منجر به بیماری کلیه شود. در کل افراد مبتلا به بیماری لثه، دارای سیستم ایمنی ضعیف هستند و احتمال اینکه عفونت را تجربه کنند بسیار زیاد است. گاهی اوقات بیماریهای کلیوی می توانند بسیار جدی و حتی مرگ بار باشند.
آرتریت رو ماتویید
بر طبق گفته انجمن ملی آرتریت رو ماتویید، افراد مبتلا به بیماری لثه ۴ برابر احتمال ابتلا به آرتریت را افزایش می دهند. هر دو بیماری، التهاب مشترک دارند. باکتری‌های دهانی ناشی از ورم لثه، می تواند باعث افزایش التهاب در سراسر بدن شود.
زایمان زودرس
مراقبت‌های دهانی ضعیف در بارداری سبب ابتلای فرد به بیماری لثه‌ای می‌شود، این بیماری‌ها سمومی را در بافت ملتهب آزاد کرده که در نهایت جذب بدن می‌شود. سموم از لثه‌ها می‌توانند به کیسه‌های آمنیوتیک منتقل شوند که در آن نوزاد نابالغ رشد می‌کند. تحقیقات نشان می‌دهد مایع آمنیوتیک زنان بارداری که بیماری لثه‌ای دارند و زایمان زودرس داشته اند، دارای سموم مشابهی در لثه‌ها می‌باشد.
عفونت استخوان یا کورک استخوانی
دندان پوسیده و عفونی سبب می‌شود باکتری‌های عفونت دندانی وارد خون شده و خود را به بافت استخوانی برسانند و باعث عفونت استخوان یا کورک استخوانی شوند. این عارضه معمولا در نواحی استخوانی فک و صورت اتفاق می‌افتد.
ایجاد لخته در سینوس‌های مغز
مشکلات عفونی دندان، بیماری ترومبوز سینوس کاورنوس را ایجاد می‌کند. عفونت دندان ممکن است باعث شکل گیری لخته خون در این سینوس شود. این مسئله در صورت تشدید، حتی ممکن است منجر به مرگ فرد شود.
گلودرد مزمن
یکی دیگر از عوارض دندان پوسیده و عفونت دندان گلودرد است که ممکن است با تورم و درد در نزدیکی زبان و گردن همراه باشد. در مواردی که اختلال شدیدتر می‌شود، حتی می‌تواند مجرای تنفسی را مسدود کند.
سلولیت
عفونت باکتریایی از دندان می‌تواند به چربی زیر پوست یا غشای میان پوستی نفوذ کند و آن‌ها را در معرض حمله باکتری‌ها قرار دهد. قرمزی، تورم و احساس درد در محل درگیر از جمله علائم سلولیت هستند که به مرور زمان گسترش می‌یابد.
ایجاد میگرن
حفره ها، دندان‌های ترک خورده یا دندان عقل نهفته اگر درمان نشود، ممکن است فرد را دچار میگرن نماید، زیرا دندان درد با عصب سه قلو که پنجمین اعصاب جمجمه است، مرتبط است. عصب سه قلو نقش مهمی در پاتوژنز میگرن دارد و تحریک شاخه عصب سه قلو میگرن را ایجاد می‌کند.
راه‌های پیشگیری از پوسیده شدن دندان‌ها
بهترین راه برای پیشگیری رعایت بهداشت دهان و دندان این است که:
به طور منظم، دندان پزشکی بروید.
دندان‌ها و لثه هایتان را حداقل دو بار در روز شستشو دهید.
از کشیدن سیگار و محصولات تنباکویی اجتناب کنید.
خمیر دندان‌ها و دهان شویه‌هایی را استفاده کنید که حاوی فلوراید هستند.
غذاها و نوشیدنی‌های شیرین را محدود کنید.
نکته: دندان‌های سالم پاک، بدون درد و ناشی از حفره‌ها هستند. لثه‌های سالم نیز صورتی رنگ هستند و با مسواک زدن خونریزی نمی کنند. سلامت دهان و دندان نشان دهنده سلامت کلی بدن است، پس با رعایت کردن آن خطر ابتلا به بیماریهای جدی‌تر را در بدن خود کاهش دهید.