نگین شمال /اگر قصد سفر به استان خراسان رضوی را دارید و در مسیر خود از شهر نیشابور می گذرید، قبل از رسیدن به آن وارد جاده بوژان شوید تا تصاویری رنگین و زیبا در مقابلتان پدیدار شود. روستایی مملو از باغ های میوه، رودخانه و آبشار زلال و معماری پلکانی دیدنی! در میان ارتفاعات جنوبی رشته کوه های بینالود روستای بوژان در میان دره ای با همین نام واقع شده که این موقعیت موجب شده آب و هوای آن ییلاقی شود و سفر در فصل گرم سال به آن دارای لذتی دوچندان شود.
برای معنی نام بوژان چندین تعبیر وجود دارد یک این که بوژان به معنی رشد یافته است. دوم این که گرفته شده از پسوند مناطقی به نام چشمه ساران است و آخرینشان نام گیاهی با برگ های ریز از است که تعداد زیادی از آن ها در روستا یافت می شود.
روستای بوژان کجاست؟
بوژان ۱۲۰ کیلومتر با مشهد مقدس فاصله دارد و در ۱۳ کیلومتری شمال شرق نیشابور واقع شده است. جاده رسیدن به آن نیز آسفالت است.
ارتفاع آن ۱۶۰۰ متر بالاتر از سطح دریا است و در میان کوه های پراقتدار بینالود بنا شده است. روستا در میان دره جنوبی رشته کوه است و هوای آن در فصل گرم معتدل و دارای زمستان هایی با سرمای شدید است. این موقعیت قرار گیری موجب شده که روستا از زیبایی های طبیعی خیره کننده ای بهره مند شود.
رودخانه ای پر آب و دائمی که از ارتفاعات بینالود و کوه های گودزرد، سیاه خانی و بوژان سرچشمه می گیرد زندگی را برای مردم اهالی روستا به ارمغان آورده و موجب رویش گیاهان رنگارنگ در مسیر گذر خود گشته است. رودخانه در مسیر عبود خود از ارتفاعات متعددی می گذرد که موجب ایجاد شدن چندین آبشار زیبا در مسیر خود شده و یکی از جاذبه های گردشگری بوژان به حساب می آید. رودخانه ۱۰ کیلومتر را طی می کند. در نقشه زیر می توانید محل قرار گرفتن روستا و راه دسترسی به آن را مشاهده نمایید.
تاریخچه روستای بوژان نیشابور
بوژان شهری تاریخی با قدمت زیاد است که متاسفانه حدود ۷۰۰ سال پیش سیلی مخرب آن را کاملا ویران کرد و تنها قسمت بسیار کوچکی از آن باقی ماند. با رویش مجدد گیاهان مردم کم کم دوباره به شهر برگشتند و مجددا سیلی عظیم شهر را تخریب کرد. تخمین زده می شود عارف اسلامی ابوسعید ابوالخیر در چهار کیلومتر جنوب آن زندگی می کرده است. از حفاری های قبرستانی قدیمی نیز چندین قطعه سنگی و کاسه به دست آمده که متعلق به زرتشتیانی است که مرده ها را همراه با ظرف غذا دفن می کردند.
معماری بوژان؛ پلاکانی شبیه ماسوله
بوژان معماری مشابه با چندین روستای پله کانی دیگر کشورمان دارد. تمامی این روستاها در مناطقی کوهستانی و با شیب زیاد ساخته شده اند که باعث شده معماران آن سبک پله کانی را برای ساخت آنان در نظر بگیرند. بافت آن بسیار متمرکز و تمامی خانه ها به نحوی با هم در ارتباط هستند. کوچه های روستا پیچ در پیچ و گشت و گذار در آن حال و هوای خاصی دارد. به خصوص که در کنار این معماری ویژه گل ها و گیاهان، باغ ها و کشتزارها نیز زیبایی خاص خود را دارند. و در هر یک از فصول خاص چشم اندازی متفاوت را شکل می دهند.
آبشار آرام بوژان
رودخانه زیبای روستا که از آن صحبت شد در ارتفاعات روستا آبشار بسیار زیبا و دیدنی را ایجاد کرده که دیدن آن خالی از لطف نیست. در سرتاسر پیرامون آبشار و مسیر رسیدن به آن گل ها و درخت های رنگارنگ روییده اند و باغ های میوه را پشت سر خواهید گذاشت. همچنین برای رسیدن به آبشار از کنار رودخانه گذر می کنید که چندین آبشار کوچک نیز در مسیر قرار دارند.
اماکن مقدس روستان
آرامگاه مطهر امامزاده سلیم در شرق روستا، محل زیارت ساکنان روستای بوژان و روستای بوژآباد است و نسب ایشان به امام زین العابدین (ع) باز می گردد.
امام زاده خواجه گل علی که در قسمت جنوب و با کمی فاصله از روستا واقع شده و فاقد مقبره است. مردم روستا اعتقاد بسیاری به این امامزاده دارند.
دره ها و چشمه های روستای بوژان
بوژان یکی از مقاصد عالی برای طبیعت گردی و کوهنوردی است و دره ها و چشمه های آن شهرت زیادی دارند. از جمله این مکان ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
بازه صدر: دره ای در ابتدای ورودی بوژان در قسمت شرق که در انتهای آن درخت کاج خشک شده ای با قدمت چندین ساله وجود دارد.
مرغزاردره: دره ای در شمال غرب بوژان که درختان گردوی زیاد و آب فراوان و کوه های پرشیب از دلایل زیبایی آن هستند. در اینجا خانه ای معروف به خانه سم قرار دارد که محل اقامت چوپانان برای فرار از سرما بوده است.
دره و چشمه شکراب: دره ای در مسیر صعود به قله شیرباد که به دلیل قرارگیری چشمه شکراب در آن، به این نام خوانده می شود. چشمه شکراب مشهورترین چشمه بوژان است و در فاصله ۵ کیلومتری روستا قرار دارد.
چشمه کلاغ چین: چشمه ای که امروزه با نام چهارچشمه شناخته می شود و در ۴ کیلومتری بوژان قرار دارد. دلیل نامگذاری این چشمه به سکونت پرندگانی چون کلاغ در اطرف آن به دلیل وجود درختان گردو بازمی گردد. محل این چشمه می تواند نقطه آغاز کوهنوردی در منطقه باشد.
کوه های اطراف روستا
کوه های بینالود: در قسمت شمال شرقی روستای بوژان و در میان رشته کوه های بینالود، کوه هایی وجود دارند که بر زیبایی منطقه می افزایند. این کوه ها عبارتند از: قله شیرباد با ارتفاع حدود ۳۳۰۰ متر، گود زرد با ارتفاع حدود ۳۳۰۰ متر، کان مس با ارتفاع ۳۰۰۰ متر و قله سرچشمه مرغزار دره با ارتفاع بیش از ۳۱۰۰ متر. از میان این کوه ها، شیرباد به عنوان دومین قله بلند این رشته کوه به شمار می رود و به دلیل وزش بادهای سمگین در این منطقه نام شیرباد را بر آن گذاشته اند.
کوه های بلقشو: به فاصله ۴ کیلومتری از شمال شرق بوژان کوه هایی با سنگلاخ زیاد به چشم می خورند که در بیشتر روزها در حال ریزش هستند. در مورد نام گذاری این کوه ها می توان گفت که بل به معنی بلا و قشو کلمه ترکی به معنی نزدیک شدن است و بلقشو می تواند به معنای به بلا نزدیک شدن باشد. این نام حکایت از آسیب و خطر زیاد در این منطقه دارد.